Wrocław Główny

Wrocław Główny – największa z osobowych stacji kolejowych we Wrocławiu, zlokalizowana na granicy osiedli Przedmieście Świdnickie i http://Huby, w sąsiedztwie głównego dworca autobusowego znajdującego się w podziemiu centrum handlowego Wroclavia. Jeden z nielicznych w Polsce dworców kolejowych, który ma halę peronową. Położony na liniach kolejowych prowadzących z południowego wschodu (Częstochowa, Lubliniec, Opole), południa (Świdnica, Kłodzko) na zachód (Jelenia Góra, Legnica), północny zachód (Głogów, Zielona Góra), na północ (Poznań) i na północny wschód (Oleśnica, Łódź, Warszawa).

Dworzec Wrocław Główny posiada kategorię Premium według klasyfikacji PKP.

W roku 2018 wymiana pasażerska na stacji wyniosła 21,2 mln osób (58 tys. dziennie), co dało jej 1. miejsce w Polsce.

Dane ogólne

Wejście główne, od północy, mieści się przy ul. Józefa Piłsudskiego; dwa wejścia boczne na końcach głównego hallu też prowadzą na ul. Piłsudskiego, natomiast wejście tylne znajduje się po przeciwnej stronie peronów, od południa (przy ul. Suchej). Na stacji znajduje się sześć równoległych peronów (I-IV po dwa tory, V z jednym torem i na krótkim odcinku drugim torem, VI z jednym torem). Z pierwszych pięciu peronów prowadzą po dwa wyjścia: jedno w kierunku węższego bocznego tunelu łączącego ul. Suchą z Piłsudskiego (obok dworca), drugie w kierunku równoległego tunelu głównego, prowadzącego także do hali kasowej i głównego budynku natomiast dostęp do peronu VI jest bezpośrednio z ul. Suchej i tunelu głównego. Wszystkie tory i perony znajdują się ponad poziomem otaczających dworzec ulic, toteż tunele łączące obie strony dworca znajdują się na poziomie jezdni i chodników, a wejścia na perony prowadzą do góry. Przez pewien czas zachodni odcinek toru biegnącego wzdłuż peronu V bywał oznaczany jako tor 9, w odróżnieniu od odcinka wschodniego (w kierunku Kobierzyc i Świdnicy), oznaczanego numerem 10. Od 2001 r. praktyk tych i oznaczeń się już na ogół nie stosuje, z wyjątkiem rzadkich imprez okolicznościowych (pociągi specjalne, jubileusze). Naprzeciwko i nieopodal dworca zlokalizowano szereg hoteli, m.in. Grand Hotel (Nord Hotel) czy Piast (Hotel Kronprinz).

Historia

Sytuacja wyjściowa

W latach 40. XIX w. powstały niezależne linie kolejowe kończące się we Wrocławiu na dworcach czołowych: w 1842 r. – Kolej Górnośląska, w 1843 – Kolej Świdnicko-Świebodzka i w 1844 – Kolej Dolnośląsko-Marchijska. W styczniu 1848 zbudowano biegnącą po poziomie terenu linię kolejową (Verbindungsbahn – kolej łączącą) komunikującą ze sobą zaplecze dworców Dolnośląsko–Marchijskiego i Świebodzkiego (oba w okolicach pl. Orląt Lwowskich) z czołowym dotychczas Dworcem Górnośląskim (przy ul. Małachowskiego, zbud. w latach 1841–1842, dziś nieczynny, wykorzystywany jako kolejowa przychodnia zdrowia oraz bocznice przy rozdzielni pocztowej). Linia ta prowadziła od okolic obecnego skrzyżowania ul. Smoleckiej i Robotniczej w kierunku południowo-wschodnim, a dalej wzdłuż obecnych ulic Kolejowej i Wojciecha Bogusławskiego (wówczas Friedrichstraße). W ten sposób połączono ze sobą linie tworząc namiastkę sieci kolejowej w mieście i centralnego węzła kolejowego Śląska, a Dworzec Górnośląski przekształcono w przelotowy. W 1853 zdecydowano o budowie linii w kierunku Poznania i Głogowa.

Pierwszy dworzec z lat 1855–1857

W związku z budową linii kolejowej do Poznania i Głogowa zdecydowano się zastąpić skromny i nawet dla samego ruchu w kierunku Górnego Śląska zbyt mały Dworzec Górnośląski nowym, okazalszym budynkiem, który dodatkowo miał pomieścić pomieszczenia administracyjne kolei. Wybrano w tym celu działkę położoną przy kolei łączącej, kilkaset metrów na zachód od dotychczasowego dworca. Budowa dworca trwała dwa lata. Projektantem był Wilhelm Grapow, architekt królewski Kolei Górnośląskich. Fundamentowanie rozpoczęto 10 września 1855. Przy budowie pracowało średnio 250 murarzy. Już w 1856 cały budynek zadaszono i pokryto blachą cynkową, 1 października 1857 główny dworzec Kolei Górnośląskiej i Wrocławsko-Poznańsko-Głogowskiej został ukończony, a 12 października uruchomiono ruch kolejowy. Jak wylicza Grapow, przy budowie dworca zużyto 1300 prętów sześciennych granitu, 6 774 000 cegieł pełnych, 94 000 cegieł dziurawek, 120 000 kształtówek, 124 600 stóp sześciennych wapna, 1100 ton cementu portlandzkiego, 425 ton gipsu i 2333 prętów sześciennych piasku. Dworzec kosztował 449 000 talarów, nie licząc umeblowania i oświetlenia, na które wydano 26 400 talarów.

W związku z budową linii kolejowej do Poznania i Głogowa zdecydowano się zastąpić skromny i nawet dla samego ruchu w kierunku Górnego Śląska zbyt mały Dworzec Górnośląski nowym, okazalszym budynkiem, który dodatkowo miał pomieścić pomieszczenia administracyjne kolei. Wybrano w tym celu działkę położoną przy kolei łączącej, kilkaset metrów na zachód od dotychczasowego dworca. Budowa dworca trwała dwa lata. Projektantem był Wilhelm Grapow, architekt królewski Kolei Górnośląskich. Fundamentowanie rozpoczęto 10 września 1855. Przy budowie pracowało średnio 250 murarzy. Już w 1856 cały budynek zadaszono i pokryto blachą cynkową, 1 października 1857 główny dworzec Kolei Górnośląskiej i Wrocławsko-Poznańsko-http://Głogowskiej został ukończony, a 12 października uruchomiono ruch kolejowy. Jak wylicza Grapow, przy budowie dworca zużyto 1300 prętów sześciennych granitu, 6 774 000 cegieł pełnych, 94 000 cegieł dziurawek, 120 000 kształtówek, 124 600 stóp sześciennych wapna, 1100 ton cementu portlandzkiego, 425 ton gipsu i 2333 prętów sześciennych piasku. Dworzec kosztował 449 000 talarów, nie licząc umeblowania i oświetlenia, na które wydano 26 400 talarów.